Herstel, veerkracht en duurzaamheid van de culturele en creatieve sectoren

 

SAMENVATTING VAN:

Conclusies van de Raad over het herstel, de veerkracht en de duurzaamheid van de culturele en creatieve sectoren

WAT IS HET DOEL VAN DE CONCLUSIES?

Ze benadrukken het belang van de culturele en creatieve sectoren (CCS) voor de identiteit, maatschappij en economie van Europa. Deze sectoren waren een van de zwaarst getroffen door de COVID-19-pandemie.

De CCS (culturele en creatieve sectoren) behoren tot de meest door de COVID-19-crisis getroffen sectoren vanwege hun unieke kenmerken, zoals het directe contact met het publiek, en vanwege het feit dat veel culturele instellingen gesloten zijn geweest en evenementen zijn geannuleerd, met ernstige economische moeilijkheden tot gevolg.

De conclusies van de Raad benadrukken de vastberadenheid om snel een besluit te nemen ter ondersteuning van de culturele en creatieve sectoren (CCS) in tijden van crisis en daarbuiten.

In de conclusies worden zes prioritaire gebieden vermeld, evenals bijbehorende maatregelen, waarop nationale actie en actie op het niveau van de Europese Unie (EU) onmiddellijk verlichting kan bieden en ervoor kan zorgen dat de CCS de pandemie succesvol overleven en daar met het oog op de toekomst sterker uit komen.

KERNPUNTEN

In de conclusies wordt het kader vastgelegd voor nationale en Europese maatregelen om CCS te helpen hun vitaliteit te herstellen. Zij benadrukken het volgende:

• de belofte in de Europese pijler van sociale rechten dat niemand achterblijft bij het herstelproces van de pandemie of bij de digitale en groene transities;
• de cruciale rol die cultuur speelt door haar intrinsieke waarde en haar sociale en economische bijdrage aan een bloeiende democratie;
• de onzekerheid, vaak als gevolg van een gebrek aan sociale bescherming en steunmechanismen bij werkloosheid, aangezien werk in de cultuursector vaak wordt gekenmerkt door kwetsbare kortetermijncontracten en een hoog aantal zelfstandig werkende beroepsbeoefenaren.

In de conclusies worden EU-lidstaten en de Europese Commissie verzocht om, gezamenlijk of afzonderlijk, de volgende maatregelen te nemen ten behoeve van de CCS op de volgende zes prioritaire gebieden.

De toegang tot beschikbare financiering verbeteren

• Gebruikmaken van de faciliteit voor herstel en veerkracht om de CCS beter bestand te maken tegen toekomstige crisissen.
• Synergie bevorderen tussen EU-programma’s die van betekenis zijn voor de CCS, zoals Creatief Europa, Erasmus+, Horizon Europa, InvestEU, Digitaal Europa, de fondsen voor het cohesiebeleid en het herstelinstrument voor de Europese Unie.
• De aanvraagprocedures vereenvoudigen en de bureaucratische rompslomp beperken en op maat gemaakte informatie uitwisselen over financiering en medefinancieringsmogelijkheden die beschikbaar zijn voor de CCS.
• Ernaar streven dat financieringsmechanismen voorzien in de specifieke behoeften van zelfstandigen, micro-, kleine en middelgrote ondernemingen en instellingen en organisaties (met of zonder winstoogmerk) in de cultuursector.

De Commissie wordt met name verzocht om:

• een “éénloketsysteem” te realiseren voor relevante informatie over financieringsmogelijkheden voor de CCS;
• de EU-staatssteunregels voor de CCS te evalueren om na te gaan of ze moeten worden aangepast;
• nauw te blijven samenwerken met belanghebbenden tijdens de uitvoering van steunmaatregelen en financieringsprogramma’s, met name bij onvoorziene omstandigheden.

De veerkracht van de cultuurprofessionals vergroten

• Ondersteunen van de ontwikkeling van nieuwe bedrijfsmodellen door de CCS, opleiding op het gebied van ondernemers-, digitale, financiële en managementvaardigheden.
• Nieuwe manieren en middelen verkennen om kunstenaars een inkomen te verschaffen, de status van kunstenaars te bespreken en ideeën uit te wisselen over arbeidsvoorwaarden.

De lidstaten wordt met name verzocht om:

• de verdere ontwikkeling van een eerlijke en duurzame arbeidsmarkt te bevorderen, met inbegrip van sociale bescherming voor cultuurprofessionals, waarbij rekening wordt gehouden met de kenmerken van culturele en creatieve activiteiten, in nauwe samenspraak met professionals uit de sectoren.

De mobiliteit en samenwerking verder versterken

• Vergemakkelijken van het vrije verkeer, ook met derde landen, en bevorderen van uitwisselingen, samenwerking en artistieke vrijheid.
• Zoeken naar manieren voor het eenvoudiger navigeren tussen verschillende grensoverschrijdende administratieve praktijken en bevorderen van de samenwerking tussen artistieke disciplines.
• De nodige flexibiliteit bevorderen om de Europese mobiliteitsfondsen een andere bestemming te kunnen geven om tegemoet te komen aan de meest dringende behoeften van de sector wanneer er reisbeperkingen gelden.

De digitale en groene transities versnellen

• Bijscholing van cultuurprofessionals aanmoedigen, zodat zij kunnen profiteren van nieuwe digitale mogelijkheden.
• Gebruikmaken van de mogelijkheden van de richtlijn audiovisuele mediadiensten en de richtlijn inzake auteursrechten.
• Interdisciplinaire samenwerking tussen de CCS en de milieu- en technologiesectoren stimuleren om innovatie te bevorderen.
• Bevorderen van cultuureducatie voor een bredere verscheidenheid aan culturele producties.
• Benadrukken dat de culturele en creatieve sectoren een belangrijke rol spelen als aanjagers van duurzaamheid en hen helpen negatieve milieu-effecten van hun activiteiten te beperken.

De kennis en paraatheid voor toekomstige uitdagingen verbeteren

• Analyseren van de specifieke behoeften, kenmerken en kwetsbaarheden van alle culturele en creatieve sectoren in de hele waardeketen.
• Knowhow en beste praktijken delen om het herstel van de sectoren te stimuleren en voorbereid te zijn op onverwachte verschijnselen.
• De nadruk leggen op duurzaamheid en rampenbestendigheid als integraal onderdeel van het beheer van cultureel erfgoed.

Rekening houden met culturele scènes en plaatselijke gemeenschappen

• Zich laten leiden door hun behoeften en opvattingen bij het vaststellen van prioriteiten op het gebied van cultuurbeleid, -strategieën en -programma’s.
• Partnerschappen met andere beleidssectoren aanmoedigen om de voordelen van cultuur voor welzijn en duurzaamheid onder de aandacht te brengen.

De lidstaten wordt met name verzocht om:

• de banden tussen plaatselijke gemeenschappen, overheden en professionals uit de CCS aan te moedigen, vanuit het besef dat de culturele en creatieve ecosystemen in sterke mate van onderop werken;
• sociale verbondenheid via cultuur te bevorderen als waardevol antwoord op de gevolgen van social distancing en digitale interactie;
• de actieve culturele participatie en gelijke toegang tot cultuur voor alle sociale groepen te stimuleren, met inbegrip van de meest gemarginaliseerde en meest kwetsbare groepen;
• culturele instellingen aan te moedigen om innovatieve benaderingen te ontwikkelen om een divers publiek aan te trekken.

De Raad van de Europese Unie verzoekt de lidstaten en de Commissie beste praktijken uit te wisselen en uiterlijk in 2023 de balans op te maken van deze conclusies.

ACHTERGROND

De CCS, die sterk afhankelijk zijn van live publiek, werden als eerste gesloten en als laatste heropend, als onderdeel van de lockdownmaatregelen om de COVID-19-pandemie het hoofd te bieden.

Zie voor meer informatie:

• Cultuur en creativiteit (Europese Commissie)
• De EU-lidstaten ondersteunen culturele en creatieve industrieën door middel van hun nationale herstel- en veerkrachtplannen (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Conclusies van de Raad over het herstel, de veerkracht en de duurzaamheid van de culturele en creatieve sectoren (PB C 209 van 2.6.2021, blz. 3-9).

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2021/818 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2021 tot vaststelling van het programma Creatief Europa (2021-2027) en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 1295/2013 (PB L 189 van 28.5.2021, blz. 34-60).

Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad van 12 februari 2021 tot instelling van de herstel- en veerkrachtfaciliteit (PB L 57 van 18.2.2021, blz. 17-75).

Verbeteringen aan Verordening (EU) 2021/241 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Verordening (EU) 2021/817 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2021 tot vaststelling van “Erasmus+”: het programma van de Unie voor onderwijs en opleiding, jeugd en sport, en tot intrekking van Verordening (EU) nr. 1288/2013 (PB L 189 van 28.5.2021, blz. 1-33).

Verordening (EU) nr. 2021/694 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2021 tot oprichting van het programma Digitaal Europa en tot intrekking van Besluit (EU) 2015/2240 (PB L 166 van 11.5.2021, blz. 1-34).

Verordening (EU) 2021/523 van het Europees Parlement en de Raad van 24 maart 2021 tot vaststelling van het InvestEU-programma en tot wijziging van Verordening (EU) 2015/1017 (PB L 107 van 26.3.2021, blz. 30-89).

Verordening (EU) 2020/2094 van de Raad van 14 december 2020 tot vaststelling van een herstelinstrument van de Europese Unie ter ondersteuning van het herstel na de COVID-19-crisis (PB L 433I van 22.12.2020, blz. 23-27).

Richtlijn 2010/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 10 maart 2010 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten (richtlijn audiovisuele mediadiensten) (gecodificeerde versie) (PB L 95 van 15.4.2010, blz. 1-24).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2006/116/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 betreffende de beschermingstermijn van het auteursrecht en van bepaalde naburige rechten (gecodificeerde versie) (PB L 372 van 27.12.2006, blz. 12-18).

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 29.09.2022