Cultuur

In artikel 167 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) is de rol van de Europese Unie (EU) op het gebied van cultuur gedefinieerd. In deze sector streeft de EU ernaar “het optreden van de lidstaten te ondersteunen, te coördineren of aan te vullen”, zoals is opgenomen in artikel 6 VWEU.

De doelstellingen van het cultuurbeleid van de EU zijn “geïnspireerd door de culturele, religieuze en humanistische tradities van Europa”: de EU moet “haar rijke verscheidenheid van cultuur en taal eerbiedigen en toezien op de instandhouding en de ontwikkeling van het Europese culturele erfgoed” (artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie). De EU kan de culturele en creatieve sectoren ook helpen zich te herstellen in geval van een crisis en hun veerkracht bevorderen om ze in de toekomst meer solide te maken.

Hoewel EU-lidstaten verantwoordelijk zijn voor hun eigen cultuurbeleid, helpt de EU hen gemeenschappelijke uitdagingen aan te pakken, variërend van de impact van digitale technologieën tot ondersteuning van innovatie in de culturele en creatieve sectoren. 

De EU steunt daarnaast acties voor het behoud van het cultureel erfgoed en de bevordering van samenwerking en transnationale uitwisselingen tussen culturele instellingen in de lidstaten. De culturele sectoren kunnen ook profiteren van specifieke financieringsmogelijkheden in het kader van Horizon Europa, het programma voor de interne markt, de herstel- en veerkrachtfaciliteit en de fondsen van het cohesiebeleid.

Het nieuwe financieringsprogramma Creatief Europa (2021-2027) steunt de culturele en creatieve sectoren en grensoverschrijdende samenwerking en netwerkactiviteiten voor alle aanverwante sectoren. Andere initiatieven zijn onder meer de “Erfgoeddagen” en de “Culturele Hoofdsteden”. Beide initiatieven werden in 1985 gelanceerd.

Daarnaast werkt de EU met internationale organisaties zoals Unesco, de Raad van Europa en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling om de handel in cultuurgoederen aan te pakken en lokale ontwikkeling door middel van cultuur te bevorderen.